Qırğızıstan və Tacikistan Sərhəd Münaqişəsinə Son Qoya Biləcək Razılığa Gəldi
Qırğızıstan və Tacikistan sərhədin delimitasiyası ilə bağlı razılığa gəlib və bu, onilliklərdir davam edən sərhəd mübahisələrinə son qoya bilər.
Tarixi Sazişin Əhəmiyyəti
Cümə günü Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə hər iki ölkənin Milli Təhlükəsizlik Komitələrinin rəhbərləri Kamçıbek Taşiyev və Saimumin Yatimov sərhədlərin delimitasiyası üzrə yekun protokolu imzalayıblar. Həmçinin, prezidentlər üçün sazişin imzalanmasına hazırlıq görülüb.
Qırğızıstanla Tacikistan arasında 970 km-lik sərhəd mövcuddur və artıq mübahisəli ərazilərlə bağlı razılıq əldə edilib.
Keçmişdə Yaşanan Toqquşmalar
2021-ci ilin aprelində iki ölkənin sərhəd bölgəsində silahlı qarşıdurma nəticəsində 20-yə yaxın insan həlak olub, 200-dən çox insan yaralanıb.
2022-ci ilin sentyabrında sərhəddə baş verən iki günlük münaqişədə azı 100 nəfər həyatını itirib və təxminən 140 000 nəfər evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb.
Siyasi və Regional Perspektivlər
Mərkəzi Asiya üzrə ekspert Temur Umarov qeyd edir ki, bu razılaşma bölgədə iki qanlı münaqişədən sonra əldə edildiyinə görə, siyasi baxımdan həssasdır. Onun sözlərinə görə, sərhəd sənədlərinin dərc edilməsi hər iki ölkədə narazılığa səbəb ola bilər.
Sərhəd mübahisələrinin kökü əsasən sovet dövründəki sərhəd bölgüsünə əsaslanır, o zaman etnik qruplar qeyri-bərabər şəkildə yerləşdirilmişdi.
Rusiya ilə Münasibətlər və Geosiyasi Vəziyyət
Qırğızıstan və Tacikistan ərazilərində Rusiya hərbi bazaları yerləşir və hər iki ölkə Moskva ilə sıx əlaqələr saxlayır.
10 milyondan çox əhalisi olan Tacikistan və 7 milyon əhalisi olan Qırğızıstan Mərkəzi Asiyanın ən yoxsul və problemlərlə üzləşən ölkələri sırasına daxildir.
Bu sazişin icrası bölgədə sabitliyə və təhlükəsizliyə töhfə verə bilər.
